Dermatoskop jest przyrządem optycznym dającym 20-krotne powiększenie. Płytka kontaktowa zaopatrzona jest w skalę milimetrową. Przed rozpoczęciem dermatoskopii zmianę ogląda się w normalnym oświetleniu i bada palpacyjnie. W razie potrzeby badane są okoliczne węzły chłonne. Powierzchnię skóry pokrywa się cienką warstwą olejku immersyjnego, znamię jest oglądane,  fotografowane i cyfrowo archiwizowane celem porównania w przyszłości. Wynik badania analizowany jest uwzględniając indeks TDS (Total Dermatoscopy Score). To matematyczne wyliczenie cech znamienia według specjalnego algorytmu pozwala zakwalifikować znamię do grupy zmian łagodnych, podejrzanych (atypowych) lub złośliwych. Badanie trwa zwykle kilkanaście minut.

Informacje, które należy zgłosić lekarzowi przed badaniem:

Czas trwania zmiany skórnej, szybkość jej powiększania się, początkowa barwa (czerwona, brunatna), bolesność samoistna lub przy ucisku, czy i co było wcześniej robione (wyciskanie, wycinanie, smarowanie maściami, wymrażanie). Należy opisać podobne przypadki w rodzinie i podać obciążenia dziedziczne chorobami nowotworowymi.

Co powinno skłonić nas do zgłoszenia się do lekarza i do wykonania badania dermatoskopowego?

W ostatnich latach zwiększa się zachorowalność na czerniaka złośliwego skóry. Jest to wynik niedostatecznej ochrony skóry przed szkodliwymi wpływami promieniowania UV. Efekt „dziury ozonowej”, moda na opalanie i solaria, nie zawsze sprawdzone kosmetyki sprzyjają szybszemu starzeniu się skóry i powstawaniu zmian nowotworowych. W szczególności powinniśmy zwrócić uwagę na zmiany pigmentowe na skórze, które powstały w ostatnim okresie, lub na stare znamiona, które zaczęły rosnąć i zmieniać się. Niepokojące mogą być zmiany koloru, kształtu, wypukłości, stany zapalne, swędzenie, krwawienie. Badaniu należy też poddać znamiona często drażnione, zahaczane i skaleczone (w miejscach, które ociera odzież, które golimy lub depilujemy), jak również te w miejscach odkrytych, które często wystawiane są na działanie słońca.

Regularne okresowe badanie dermatoskopowe są standardem w wielu krajach w szczególności tych o dużym nasłonecznieniu takich jak na przykład Australia. Doradza się wykonać badanie minimum raz w roku, a najlepiej 2 razy – przed i po urlopie letnim.